Ψυχικές Διαταραχές
από την ψυχολόγο του “Θάλπος Αττικής” Μαρία Μακριδάκη
Έχουν ειπωθεί πολλά πράγματα για την κατάθλιψη και η αλήθεια είναι ότι είναι μια πολύ σοβαρή διαταραχή με δυνητικά επικίνδυνες συνέπειες που επηρεάζει μεγάλο ποσοστό ανθρώπων. Διάφορες θεωρίες έχουν διατυπωθεί και υποστηριχθεί μέσα από έρευνες που προσπαθούν να εξηγήσουν και να προσδιορίσουν την προέλευση, τη φύση της και τη δυσλειτουργικότητα, την οποία αναμφισβήτητα επιφέρει στο άτομο που την βιώνει.
Παρόλα αυτά, μεγάλο ενδιαφέρον Αυτή παρουσιάζει η θεωρία που εξηγεί ότι η φυσική μας κατάσταση είναι να τείνουμε να λειτουργούμε υπό το πρίσμα μιας χαρούμενης αυταπάτης και ότι τα άτομα που βιώνουν μέτριας μορφής κατάθλιψη βλέπουν τη ζωή πολύ πιο ρεαλιστικά με σαφέστερη κατανόηση των δυνατοτήτων και περιορισμών τους, βιώνοντας ακριβέστερα την πραγματικότητα. Αυτή η θεωρία ονομάζεται Καταθλιπτικός Ρεαλισμός.
Άραγε έχει καλύτερη εικόνα της πραγματικότητας ένας άνθρωπος που βιώνει αυτή τη διαταραχή από τους υπόλοιπους φαινομενικά ψυχικά υγιείς; Ο αρνητισμός που χαρακτηρίζει την κατάθλιψη, οι γνωστικές στρεβλώσεις είναι τελικά η πραγματικότητα; Οι υπόλοιποι βρίσκονται σε κάποιο ροζ συννεφάκι, σε μια ωραιοποιημένη πραγματικότητα μακριά από την ωμή αλήθεια;
Αυτή η θεωρία πρωτοεμφανίζεται το 1979 μέσω της μελέτης των Alloy και Abramson και στη συνέχεια την ερεύνησαν και την ασπάστηκαν και αρκετοί άλλοι επιστήμονες-ερευνητές (Kornbrot 2013, Allan et al. 2007). Σίγουρα οι νόμοι της πραγματικότητας είναι σκληροί. Πιθανώς λοιπόν ένα στοιχείο αυταπάτης και αντιπερισπασμού που λειτουργεί ως φυσική άμυνα να είναι αναγκαίο για να νιώθουμε καθημερινά καλά, για να μην σκεφτόμαστε συνέχεια την ματαιότητα του οριστικού τέλους, το άγχος του αναπόφευκτου θανάτου. Είναι γεγονός ότι πολλοί μπορούν να δουν την σύγχρονη ζωή και πραγματικότητα σε στιγμές παράλογη και αποξενωτική και αυτή η συνειδητοποίηση να προσδίδει κατάθλιψη, αλλά από την άλλη τα βαθιά νοήματα και η αλήθειες της υπαρξιακής φιλοσοφίας σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ενταχθούν στην σφαίρα των ψυχικών διαταραχών.
Σύμφωνα με τον Feltham (2017) είναι συνηθέστερο να βιώνουν καταθλιπτικό ρεαλισμό οι εσωστρεφείς άνθρωποι με υψηλό IQ που βιώνουν ήπια προς μέτρια μορφής κατάθλιψη, γιατί τα άτομα που εμφανίζουν μείζονα κατάθλιψη έχουν μεγαλύτερο βαθμό γνωστικών στρεβλώσεων και πολλά συνεπακόλουθα προβλήματα.
Τροφή για σκέψη λοιπόν: αν τα άτομα με ήπια ή μέτρια καταθλιπτική συμπτωματολογία αντιλαμβάνονται καλύτερα ορισμένες όψεις της καθημερινής πραγματικότητας και του μέλλοντος μας, η θεραπεία που στοχεύει στο να διορθώσει της γνωστικές διαστρεβλώσεις συντελεί στην διατήρηση της καθημερινής αυταπάτης και άρα δίνει τη σκάλα για να σκαρφαλώσουν τα άτομα αυτά στο ροζ συννεφάκι των υπολοίπων;
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Allan, L.G., Siegel, S. & Hannah, S. (2007). The sad truth about depressive realism. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 60 (3), 482-495.
Alloy, L. B., & Abramson, L. Y. (1979). Judgment of contingency in depressed and nondepressed students: Sadder but wiser? Journal of Experimental Psychology: General, 108(4), 441–485.
Feltham, C. (2017). Depressive Realism, Interdisciplinary perspectives. 1rst ed. Routledge.
Kornbrot, D.E., Msetfi, R.M., & Grimwood, M.J. (2013). Time perception and depressive realism: Judgment type, psychophysical functions and bias. PLoS ONE, 8 (8)
https://www.psychologytoday.com/us/blog/hide-and-seek/201206/depressive-realism
