Καλή Ψυχική υγεία
Από την Ψυχολόγο του «Θάλπος Αττικής», Μαρία Μακριδάκη
Η ενσυνειδητότητα συνεχώς κερδίζει έδαφος στις ψυχολογικές θεραπείες, στην γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία ειδικότερα, γιατί βοηθάει στην αύξηση της συγκέντρωσης και της δημιουργικότητας, στην βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων, στην αποτελεσματική διαχείριση του άγχους και στη μείωση των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων.
Ας δούμε πρακτικά πως: με το να βγούμε από τον αυτόματο πιλότο, την μηχανική ζωή και να αρχίσουμε να ζούμε στιγμή-με-στιγμή, με συνειδητή γνώση των σκέψεων μας, των συναισθημάτων μας, των σωματικών μας αισθήσεων και του περιβάλλοντός μας. Όταν απλά παρατηρούμε τις σκέψεις μας από απόσταση, χωρίς διάθεση κριτικής: αποδοχής ή απόρριψης, σαν ένας αμερόληπτος μάρτυρας.
Η ενσυνειδητότητα προϋποθέτει σκόπιμη εστίαση της προσοχής μας. Όταν γινόμαστε ενσυνείδητοι, βγαίνουμε από τη συνεχή ροή σκέψεων που συχνά είναι και αρνητικές, φέρνοντας την προσοχή μας όπου εμείς επιλέξουμε. Δεν απορρίπτουμε την σκέψη, δεν την αποφεύγουμε, την αποδεχόμαστε για αυτό που είναι, μια σκέψη’ τίποτα παραπάνω, την παρατηρούμε αλλά είμαστε προσηλωμένοι στο τώρα δε παρασυρόμαστε στη ροή των αρνητικών σκέψεων. Αποδεσμευόμαστε έτσι από την ένταση που προκαλεί η σκέψη γιατί τη βλέπουμε στην πραγματική της διάσταση. Προσέξτε δε λέω να προσπαθείς να μην σκεφτείς κάτι αρνητικό. Αντίθετα, το να προσπαθείς να μην σκεφτείς κάτι, να αποφύγεις μια σκέψη κάνοντας κάτι άλλο, ενδυναμώνεις το φόβο για αυτή τη σκέψη.
Όταν εξασκούμαστε στην ενσυνειδητότητα, σκοπός μας δεν είναι να ελέγξουμε, να καταστείλουμε ή να σταματήσουμε τις σκέψεις μας, αλλά να δώσουμε προσοχή και να παρατηρούμε την τρέχουσα εμπειρία μας, όπως αυτή προκύπτει, χωρίς να την κρίνουμε, χωρίς να την αναλύουμε ή να την αξιολογούμε κατά οποιονδήποτε τρόπο. Έτσι ως απλοί παρατηρητές, είναι λιγότερο πιθανό να αντιδράσουμε μηχανικά με βάση τον συνήθη τρόπο συμπεριφοράς μας. Και έτσι έχουμε μια νέα ευκαιρία για νέες επιλογές, με μεγαλύτερη ελευθερία στη ζωή μας.
Υπάρχουν δύο είδη πρακτικής εξάσκησης για την ανάπτυξη της ενσυνειδητότητας. Καταρχάς αυτό που πολλοί ξέρουμε ως διαλογισμό. Με τα μάτια κλειστά, ή εστιασμένα κάπου, καθιστά ή ξαπλωτά ή ακόμα και με περπάτημα. Το δεύτερο είδος εξάσκησης είναι το οτιδήποτε κάνουμε στην καθημερινή μας ζωή με πλήρη συνειδητότητα, που αυτό μπορούμε να πούμε ότι είναι η ενσυνειδητότητα στην πράξη. Όταν πλένουμε τα δόντια μας, όταν τρώμε ή κάνουμε ντους.. Κάθε δραστηριότητα ρουτίνας μπορεί να γίνει εξάσκηση ενσυνειδητότητας όταν φέρουμε πλήρη συνειδητότητα σε αυτή.
Με την ενσωμάτωση της ενσυνειδητότητας στην καθημερινότητά μας, μπορούμε μέσα από την αποστασιοποιημένη και νηφάλια παρατήρηση της εμπειρίας μας στο παρόν, να διαχειριζόμαστε καλύτερα τις αναπόφευκτες δυσκολίες αλλά και να απολαύσουμε περισσότερο τις πολλές καθημερινές χαρές της ζωής με οδηγό τις αξίες μας. Δεν έχουμε παρά να δοκιμάσουμε. Προσπαθήστε στο επόμενο γεύμα σας να απολαύσετε την εμπειρία, να είστε παρόντες στο γευστικό ταξίδι.
Βιβλιογραφία
Luoma, J.B., Hayes, S.C. , Walser, R.D. (2007). Learning ACT: An Acceptance and Commitment Therapy Skills-Training Manual for Therapists. New Harbinger Publications, Inc.
https://www.mindfulness360.net/single-post/2016/11/01/what-is-mindfulness
Photo credit:Lesly Juarez
