Ψυχικές Διαταραχές
Από την Ψυχολόγο του «Θάλπος Αττικής» Μαρία Μακριδάκη
Η δερματοστυξία κοινώς γνωστή ως τατουάζ και το τρύπημα του σώματος ή του προσώπου για διακόσμηση με σκουλαρίκια κοινώς γνωστό ως body piercing είναι μια αρκετά πλέον διαδεδομένη πρακτική διακόσμησης του σώματος και αλλαγής της εξωτερικής εμφάνισης.
Τόσο τα τατουάζ όσο και το body piercing έχουν αρχαίες ρίζες καθώς εντοπίζονται σε αρχαίους πολιτισμούς όχι μόνο ως διακόσμηση σώματος αλλά έχοντας και τελετουργικό ρόλο. Στην σύγχρονη δυτική κοινωνία αυτές οι πρακτικές αποτελούσαν καινοτομία υποδηλώνοντας μια διαφορετικότητα ή μια αντικοινωνική συμπεριφορά, όμως στις μέρες μας είναι πλέον στοιχείο μόδας. Πλέον αυτές οι πρακτικές διακόσμησης σώματος έχουν αποενοχοποιηθεί και αυτός είναι ένας λόγος για την αύξηση της εμφάνισής τους.
Πέρα από την αποενοχοποίηση και την τάση της μόδας, ένα βασικό κίνητρο για ένα άτομο που κάνει αυτή την επιλογή συνδέεται με την αυτό-εικόνα του και με την ανάγκη του να αλλάξει, να βελτιώσει, μέσω αυτής της παρέμβασης, τη σωματική του εμφάνιση. Για τον έφηβο, εκτός από μόδα, μπορεί είναι ένας τρόπος απόκτησης ατομικότητας και αντίστασης απέναντι σε αυτά που αντιπροσωπεύουν οι γονείς. Κάποιοι εκτιμούν την τέχνη πίσω από ένα τατουάζ, έχουν κάτι να δηλώσουν και να υπερασπιστούν με ένα συγκεκριμένο σχέδιο ή φράση. Κάποιοι ‘χτυπάνε’ πολλά και μεγάλα τατουάζ θέλοντας να δείξουν ότι αντέχουν τον πόνο σε μια προσπάθεια να κρύψουν μια ευάλωτη προσωπικότητα. Όμως κάποιες φορές, αυτού του είδους η πρακτική γίνεται εθιστική, και χάνεται το μέτρο και ο έλεγχος, υπάρχουν άτομα πραγματικά καλυμμένα από τατουάζ και piercing.
Αυτού του είδους οι συχνές πρακτικές εφόσον ενέχουν πόνο, κάνουν και το σώμα να παράγει ενδορφίνες που προκαλούν ευχαρίστηση, οπότε υπάρχει το σωματικό, βιολογικό εξαρτητικό στοιχείο. Πέρα από αυτό όμως, μια επαναλαμβανόμενη αυτοτραυματική πρακτική είναι μια επιλογή εξωτερικής διαχείρισης εσωτερικών προβλημάτων και αρνητικών συναισθημάτων. Μία απόπειρα του ατόμου έτσι ώστε να επουλώσει παρελθοντικά τραύματα και να αντικαταστήσει τον εσωτερικό πόνο με τον σωματικό. Είναι μια αυτό-τιμωρητική διαδικασία, νιώθει το άτομο ότι τον αξίζει αυτόν τον πόνο. Είναι άτομα που δεν εκφράζουν το θυμό τους και τον στρέφουν στο σώμα τους. Μπορεί να ιδωθεί και ως μια δοκιμή ανοχής των ορίων ειδικά το υπερβολικό body piercing που έχει αυτό-ακρωτηριαστικά στοιχεία.
Το στοιχείο της υπερβολής στο τατουάζ και στο piercing το συναντάμε σε παρορμητικές και εθιστικές προσωπικότητες (Wohlrab, et al., 2007). Επιπρόσθετα, το υπερβολικό piercing έχει βρεθεί ότι σχετίζεται με διατροφικές διαταραχές, με κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ, απέχθεια του ατόμου για τον εαυτό του και το σώμα του, κατάθλιψη, κοινωνική αποξένωση και τάσεις αυτοκτονίας (Preti, et al., 2006).
Κλείνοντας, είναι σημαντικό να τονίσουμε τη σημασία του μέτρου στη ζωή μας. Η επαναληπτική αυτό-τιμωρητική διάθεση χρειάζεται βοήθεια από έναν ειδικό έτσι ώστε να δούμε τα κίνητρα των πράξεων μας και πώς μπορούμε να αλλάξουμε.
Βιβλιογραφία
Preti, A., Pinna, C., Nocco, S., Mulliri, E., Pilia, S., Petretto, D.R., & Masala, C. (2006). Body of evidence: Tattoos, body piercing, and eating disorder symptoms among adolescents. Journal of Psychosomatic Research, 61 (4), 561- 566.
Wohlrab, S., Stahl, J., & Kappeler, P.M. (2007). Modifying the body: Motivations for getting tattooed and pierced. Body Image, 4, 87-95.
Photo credit:Annie Spratt
