από την κοινωνική λειτουργό του “Θάλπος Αττικής” Μαρίνα Νικολάου
Η σεξουαλικότητα κατά τη διάρκεια της εφηβείας είναι ένα θέμα που απασχολεί πολλούς εφήβους και γονείς. Σ’ αυτήν τη μεταβατική και πολύ σημαντική φάση της ζωής μας συμβαίνουν πολλές αλλαγές τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Μερικές από τις βασικές αλλαγές που χαρακτηρίζουν έναν έφηβο και τον απομακρύνουν από την παιδική ηλικία είναι οι σωματικές αλλαγές και ο σχηματισμός των γεννητικών οργάνων καθώς και η ανάγκη για διερεύνηση της σεξουαλικότητας. Οι αλλαγές που αναφέραμε επηρεάζουν την συμπεριφορά του εφήβου και συχνά τα «σκαμπανεβάσματα» της διάθεσής του είναι καθημερινό φαινόμενο.
Η έναρξη της εφηβείας συχνά δημιουργεί ένα «μούδιασμα» στους γονείς. Αρκετοί είναι εκείνοι οι οποίοι έρχονται σε δύσκολη θέση με τις αλλαγές και την φυσική ανάπτυξη των παιδιών τους. Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, ότι η σεξουαλικότητα υπάρχει από πολύ μικρή ηλικία και δεν εμφανίζεται κατά την εισαγωγή στην εφηβεία και στην προεφηβεία όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά κατά τα πρώτα κιόλας έτη της ζωής μας.
Πολύ συχνά ακούμε να γίνεται συζήτηση σχετικά με το ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για ένα άτομο να έχει την πρώτη του σεξουαλική επαφή. Οι απαντήσεις ποικίλουν και δεν υπάρχει μόνο μία σωστή απάντηση. Το άτομο που επρόκειτο να έχει την πρώτη του σεξουαλική επαφή, συνιστάται από τους γιατρούς (από βιολογικής απόψεως) να έχει αναπτυχθεί σωματικά (σχηματισμό γεννητικών οργάνων). Ένας ακόμα παράγοντας που οφείλει να λάβει υπόψιν του είναι η συναισθηματική ανάπτυξη του.
Ως γονείς, οφείλουμε να είμαστε δίπλα τους με διακριτικότητα, ώστε όχι μόνο να γνωρίζουν και να είναι ασφαλείς και υγιείς, αλλά και να νιώθουν ότι, αν κάτι χρειαστούν από εμάς, είμαστε εκεί για να συμβουλέψουμε και να δώσουμε έγκυρη πληροφόρηση γύρω από σεξουαλικά ζητήματα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να ενημερώσουμε τα παιδιά μας όχι μόνο για την ηλικία και την πράξη αλλά και για τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Στην σύγχρονη κοινωνία που ζούμε, έχουμε χρέος ως γονείς να τους μιλήσουμε για την διαφορετικότητα και τις υποκατηγορίες του σεξουαλικού προσανατολισμού (ετεροφυλόφιλοι, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι, ασέξουαλ) .
Θυμίζουμε να μιλήσουμε μαζί τους ξανά και ξανά για την προφύλαξη με κύριο στόχο την ενημέρωσή τους και όχι την δημιουργία πανικού! Όσο περισσότερο οι γονείς ενημερώνουν τα παιδιά τους για το σεξ δεν θα προκύπτουν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, σεξουαλική κακοποίηση κ.α.
Ας αποδεχτούμε πως το παιδί μας μεγάλωσε πια και πως, ναι, είναι σεξουαλικά ενεργό! Ανοίξτε έναν δίαυλο επικοινωνίας με τα παιδιά σας και γίνετε εσείς παράδειγμα κατάρριψης του ταμπού γύρω από το σεξ. Μόνο έτσι, θα είναι ενημερωμένα και θα σας δείξουν και εκείνα με την σειρά τους την εμπιστοσύνη εκείνη που θα φέρει και επιθυμητά αποτελέσματα.
Φυσικά θα πρέπει να αναφέρουμε ότι στο πλαίσιο αυτό της ενημέρωσης προς τα παιδιά σας θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις γενικεύσεις και την προσωπική υποκειμενική εμπειρία σας. Δεν χρειάζεται οι ενήλικες να προβάλλουν τη δική τους εμπειρία-ανάμνηση της σεξουαλικότητας τους στους εφήβους. Για παράδειγμα, γονείς που είχαν υποστεί καταπίεση σ’ αυτό τον τομέα ενδέχεται να είναι σε μεγάλο βαθμό «άνετοι» στα παιδιά τους χωρίς να τους βάζουν όρια και να τους καθοδηγούν. Υπάρχουν και εκείνοι που φθάνουν στο άλλο άκρο, στην επιβολή αυστηρού ελέγχου και απαγορεύσεων στους εφήβους λόγω δικών τους δυσκολιών.
Και οι δύο κατηγορίες που αναφέρθηκαν θεωρούνται παραδείγματα προς αποφυγήν. Τα παιδιά σας χρειάζονται όρια για να αισθάνονται ασφάλεια, ωστόσο χρειάζονται να έχουν όρια τα οποία τους επιτρέπουν να αισθάνονται και ελεύθεροι. Κάθε άτομο, μην ξεχνάμε χρειάζεται να έχει το δικαίωμα της επιλογής και της αυτοδιάθεσης. Μεγαλώστε ενημερωμένα παιδιά και «αγκαλιάστε» την σεξουαλικότητα τους και την σεξουαλική ταυτότητα που έχουν ορίσει τα ίδια για τον εαυτό τους και όχι κάποιος άλλος.
Χρήσιμα τηλέφωνα επικοινωνίας
«Εφήβων και Νέων Γραμμή» 210 3638833: Υποστήριξη σε εφήβους και νέους.
Γραμμή Σύνδεσμος για γονείς 801 801 1177: Τηλεφωνική Συμβουλευτική Υπηρεσία της για γονείς, εκπαιδευτικούς και οποιονδήποτε ενήλικα θέλει να μιλήσει για κάποιο θέμα που τον απασχολεί σε σχέση με ένα παιδί ή έναν έφηβο.
Γραμμή υποστήριξης 11528 «ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ»: για ΛΟΑΤΚΙ άτομα και τις οικογένειές τους. Υποστήριξη γύρω από θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου.