Ψυχικές Διαταραχές
Από την Ψυχολόγο του “Θάλπος Αττικής”, Μαρία Μακριδάκη
Στο προηγούμενο άρθρο μιλήσαμε για την ψυχική αποσύνδεση και εξηγήσαμε ότι μια σοβαρή εκδήλωση της, είναι η αποπροσωποποίηση και η αποπραγματοποίηση.
Η αποπροσωποποίηση είναι μια διαταραχή της αντίληψης και έχει να κάνει με την απότομη αλλαγή του τρόπου, με τον οποίο κάποιος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του. Αισθανόμαστε δηλαδή αποχωρισμένοι από τον εαυτό μας και το σώμα μας, έχοντας μια επίμονη και επαναλαμβανόμενη αίσθηση ότι ονειρευόμαστε ή ότι λειτουργούμε μηχανικά, ρομποτικά. (Kaplan & Sadock’s, 2004).
Εκλαμβάνουμε ό,τι νιώθουμε και ό,τι κάνουμε σαν να είμαστε ξένο σώμα, σαν να είμαστε ένας παρατηρητής από απόσταση. Επίσης μπορεί να νιώθουμε ότι αιωρούμαστε πάνω από το σώμα μας ή ότι το σώμα μας είναι άψυχο κουφάρι. Μπορεί να υπάρχει η αίσθηση ότι τα άκρα μας είναι πολύ μεγάλα ή πολύ μικρά. Έχουμε έλλειψη ικανότητας συναισθηματικής ανταπόκρισης και αισθανόμαστε ότι δε μπορούμε να ελέγχουμε την συμπεριφορά και την ομιλία μας.
Σε αυτό το σημείο να αναφέρουμε, ότι η αποπραγματοποίηση είναι παρόμοια με την αποπροσωποποίηση και συνήθως οι δυο διαταραχές αντιμετωπίζονται ως μια. Όμως πιο συγκεκριμένα, η αποπραγματοποίηση είναι το αίσθημα ότι η εξωτερική μας πραγματικότητα δεν είναι αληθινή, ενώ η αποπροσωποποίηση είναι το αίσθημα ότι ο εαυτός μας δεν είναι αληθινός, αλλά αποκομμένος από το σώμα μας. Στην αποπραγματοποίηση αισθανόμαστε ότι ο κόσμος που ζούμε δεν είναι πραγματικός, σαν να βρισκόμαστε σε σκηνικό κάποιας ταινίας.
Παραδόξως, όλα τα παραπάνω όταν τα βιώνουμε μπορεί να μας φαίνονται μη λογικά και να μας κάνουν να βιώνουμε έντονο άγχος, όμως είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι δεν χάνουμε την επαφή με την πραγματικότητα, δηλαδή γνωρίζουμε ότι αυτό που νιώθουμε δε συμβαίνει πραγματικά.
Τα συμπτώματα που συνοδεύουν τη διαταραχή πέρα από την αλλοιωμένη αντίληψη του χώρου και του χρόνου, και το ευρύτερο αίσθημα παραδοξότητας, συνοδεύονται όπως είπαμε από έντονο άγχος, αλλά επίσης και από κατάθλιψη και ένα διάχυτο φόβο ότι χάνουμε τα λογικά μας, παρόλο που εξακολουθούμε να διατηρούμε τον έλεγχο των πράξεων μας.
Πολλά και διαφορετικά τα αίτια. Κάποιες φορές ή έντονη σωματική εξάντληση ή η αισθητηριακή αποστέρηση, μπορεί να είναι μία από τις αιτίες ή κάποια νευρολογική πάθηση, όπως επιληψία ή εγκεφαλίτιδα. Επίσης η τοξίκωση από ψυχοδραστικές ή ψυχοτρόπες ουσίες, η υπογλυκαιμία, ο υποθυρεοειδισμός ή ακόμα και η δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα, μπορεί να προκαλέσουν αποπροσωποποίηση.
Η διαταραχή αυτή όμως μπορεί να εμφανιστεί και ως σύμπτωμα σε άλλες διαταραχές, όπως αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη ή οριακή διαταραχή προσωπικότητας.
Η συχνότητα και η ένταση αυτής της κατάστασης, μπορεί να διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και να επηρεάζει σημαντικά ή λιγότερο σημαντικά τη λειτουργικότητα μας, συνδυαστικά και με άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίζουμε. Η επίσκεψη στον ειδικό, επιβάλλεται για να διασαφηνιστούν τα αίτια και να αντιμετωπιστούν.
Βιβλιογραφία
Sadock, B.J. &SadockV.A. (ed.) (2004) Kaplan and Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry – 8th edition. Lippincott WilliamsWilkins publ.
Phillips.M.L., Medford,N, Edward, C., Bullmore, T., Suckling, J., Brammer M.J., Andrew,C., Sierra, M., Williams, S.C.R., David, A.S. (2001). Depersonalization disorder: thinking without feeling Psychiatry Research: Neuroimaging.108 (3) 145-160.
PHOTO CREDIT: Ahmad Odeh
