Άρθρα και ΈρευνεςΕκστρατείες Ενημέρωσης
Δρ. Μαρία Μακριδάκη BSc, MSc, PsychD
Ψυχολόγος, Διδάκτωρ Ψυχοθεραπευτικής & Συμβουλευτικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Surrey
Αναπληρώτρια Επιστημονικά Υπεύθυνη Κέντρου Ημέρας Υποστήριξης Εργαζομένων Αθηνών του φορέα Θάλπος Ψυχική Υγεία
Η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική. Οι ψυχικές διαταραχές μπορούν να εμφανιστούν σε όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως, ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία, την οικονομικο-κοινωνική κατάσταση. Οι ψυχικές διαταραχές είναι κομμάτι της ανθρώπινης εμπειρίας όπως είναι και οι παράγοντες που την επηρεάζουν: ψυχοπιεστικές καταστάσεις, δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις, βιολογικοί παράγοντες.
Φαίνεται ότι ο αριθμός των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν ψυχικές παθήσεις έχει αυξηθεί. Στην μεταπανδημική Ελλάδα, οικονομικοί, κοινωνικοί παράγοντες όπως και η ίδια η ψυχοπιεστική κατάσταση που επέφερε ο COVID-19 στη ζωή μας συνέβαλαν σε αυτό. Να τονίσουμε όμως ότι η ευαισθητοποίηση για την ψυχική υγεία έχει βελτιωθεί. Είναι σημαντικό να παρέχουμε σωστή ενημέρωση για τις διαθέσιμες υπηρεσίες ψυχικής υγείας γιατί δυστυχώς δεν είναι πάντα γνωστές στο ευρύ κοινό. Όπως επίσης είναι καίριο να συνεχίσουμε να μιλάμε για την ψυχική υγεία και να προάγουμε την πρόληψη.
Οι παράγοντες που συντελούν στην αποφυγή που αναφέρεται έχουν να κάνουν κυρίως με το κοινωνικό στίγμα γύρω από τις ψυχικές παθήσεις. Ο φόβος της απόρριψης και η αρνητική κρίση των άλλων παίζουν σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις μας. Όταν το να ζητήσεις βοήθεια για ψυχοκοινωνικά προβλήματα θεωρείται αδυναμία για μεγάλο μέρος της κοινωνίας, αντιλαμβανόμαστε ότι δύσκολα θα πάρουν την απόφαση να μιλήσουν με κάποιο ειδικό. Να τονίσουμε όμως ότι πολλές φορές και οι έλλειψη ενημέρωσης για το που πρέπει να απευθυνθώ μπορεί να είναι αποτρεπτική.
Πόσο σημαντική είναι, όμως, η υποστήριξη – από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον – στα άτομα που υποφέρουν από κάποιο ψυχικό νόσημα;
Είναι πολύ σημαντική και έχει και θετική επίδραση στην πρόγνωση. Η υποστήριξη καλλιεργεί το αίσθημα ασφάλειας και αποδοχής. Το περιβάλλον μας είτε οικογενειακό είτε φιλικό μπορεί να ενθαρρύνει την αναζήτηση βοήθειας από ειδικό και να μας προσφέρει και ουσιαστική πρακτική βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε. Η υποστήριξη, η ανοιχτή επικοινωνία χωρίς προκατάληψη συντελεί και στην καλύτερη διαχείριση των συμπτωμάτων.
Είναι, επιπλέον, πολύ σημαντική η ανοιχτή συζήτηση καθώς δρα κατά του στίγματος, συντελεί στην απελευθέρωση μας από το βάρος της ντροπής, της ενοχής, της αποτυχίας. Η συμμετοχή σε ανοιχτό διάλογο βοηθάει στην ενίσχυση του αισθήματος κοινότητας και αλληλεγγύης, συστατικά απαραίτητα για να μη νιώθουμε μόνοι σε αυτή μας την εμπειρία.
Γι’ αυτούς το λόγους είναι σημαντική και η συναισθηματική εκπαίδευση στα σχολεία, ώστε να θωρακιστούν ψυχικά οι νεότεροι καθώς είναι απαραίτητο τα παιδιά από πολύ μικρά να έρθουν σε επαφή με τα συναισθήματά τους, να τα ονοματίσουν, να τα αναγνωρίσουν, να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθηση και να μάθουν να επικοινωνούν αποτελεσματικά τα συναισθήματα τους και τα θέλω τους και μαθαίνουν να αναγνωρίζουν και να σέβονται τα συναισθήματα και τα θέλω των άλλων αντίστοιχα. Με αυτό τον τρόπο μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα τις ψυχοκοινωνικές προκλήσεις. Θωρακίζονται ενισχύοντας την αυτοεκτίμησή τους και την ψυχική τους ανθεκτικότητα.
Θεωρώ ότι ήρθε η ώρα να αναγνωρισθούν οι ψυχικές ασθένειες ως ισότιμες με τα παθολογικά νοσήματα στον χώρο εργασίας. Όλοι οι εργαζόμενοι, πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα στην αναγνώριση των προβλημάτων υγείας τους, είτε αυτά είναι σωματικά είτε ψυχικά. Πολλές φορές η κακή ψυχική υγεία συντελεί στη δημιουργία είτε στην διαιώνιση των σωματικών προβλημάτων. Πολλά σωματικά προβλήματα λοιπόν ‘κρύβουν’ και ψυχοκοινωνικά. Αν ο εργαζόμενος νιώθει ότι μπορεί να ζητήσει βοήθεια χωρίς το φόβο του στιγματισμού είναι πολύ πιθανό να παραμείνει παραγωγικός, να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα στην απαρχή του μέσα σε ένα υποστηρικτικό εργασιακό περιβάλλον και άρα και το ίδιο το εργασιακό περιβάλλον να επωφεληθεί από αυτή την έγκαιρη παρέμβαση.
Η πρακτική εφαρμογή λοιπόν πολιτικών που θα επιτρέπουν την αναγνώριση των ψυχικών ασθενειών ως ισότιμες με τις σωματικές είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ευημερίας στο εργασιακό περιβάλλον.
The copyright of this image is vested in WHO
