Ψυχικές Διαταραχές
Tα παιδιά τείνουν να χρησιμοποιούν το θυμό ως αντίδραση στο σωματικό ή συναισθηματικό πόνο. Συχνά οι γονείς δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν με το θυμωμένο παιδί τους, που εκφράζει έντονη απογοήτευση και επιθετικότητα. Στην πραγματικότητα όμως, οι γονείς πρέπει να βοηθήσουν το παιδί, να του διδάξουν πως να εκφράζει σωστά αυτά τα συναισθήματα.
Για να βοηθήσετε το παιδί σας:
Αναγνωρίστε τα συναισθήματα του παιδιού και επικοινωνήστε τα.
Πείτε στο παιδί πως πιστεύετε ότι νιώθει. Τα μικρά παιδιά δεν είναι πάντα ικανά να εντοπίσουν και να ονομάσουν τα συναισθήματα τους και έτσι αναγκάζονται να τα εκφράσουν με τη συμπεριφορά τους. Ακόμα και για τα μεγαλύτερα παιδιά, όταν επιβεβαιώνετε λεκτικά τα συναισθήματα τους π.χ. «καταλαβαίνω ότι νιώθεις θυμό», αυτά δεν νιώθουν την ανάγκη να τα υπερασπιστούν και άρα να φερθούν με θύμο.
Εξασκηθείτε με το παιδί σας στην ενσυναίσθηση (η ικανότητα να αναγνωρίζει και να μοιράζεται κανείς τα συναισθήματα κάποιου άλλου)
Ο γονιός ακούει το παιδί να μιλάει για τα συναισθήματα του, χωρίς να το διακόπτει και τα αποδέχεται, όποια και αν είναι αυτά. Έτσι το παιδί μαθαίνει να αντιδρά λιγότερο συναισθηματικά και περισσότερο κριτικά.
Διδάξτε στο παιδί τεχνικές επίλυσης προβλημάτων
Οι γονείς μαθαίνουν στα παιδιά τους να αναγνωρίζουν, να εκφράζουν λεκτικά, αλλά και να διαχειρίζονται κατάλληλα τα συναισθήματα τους, κάνοντας ερωτήσεις που ωθούν τα παιδιά να βρουν τις δικές τους λύσεις στο πρόβλημα. Π.χ. «Τι πιστεύεις ότι θα συνέβαινε αν επέλεγες την ‘Α’ λύση αντί για την ‘Β’;» ή «Ποιες επιλογές είναι διαθέσιμες και τι πρέπει να κάνεις εσύ, ώστε να λυθεί το πρόβλημα;»
Δημιουργείστε κανόνες
Παρέχετε ξεκάθαρους κανόνες, ώστε το παιδί να ξέρει τι του επιτρέπεται και τι όχι και ποιες είναι οι συνέπειες για τη μη επιθυμητή συμπεριφορά.
Διδάξτε στο παιδί τεχνικές χαλάρωσης
Απλές τεχνικές χαλάρωσης, όπως η βαθιά αναπνοή, μπορούν να οδηγήσουν σε μυϊκή χαλάρωση (τα έντονα αρνητικά συναισθήματα προκαλούν μυϊκή ένταση). Όταν για παράδειγμα το παιδί μαθαίνει να παίρνει τρεις βαθιές ανάσες πριν ξεκινήσει να χτυπά, αποκτά μια αίσθηση ελέγχου της κατάστασης και δεν χρειάζεται πια να υποκύψει στην παρόρμηση του να φερθεί επιθετικά.
Μην προσπαθείτε να κατευθύνετε ή να καταπιέσετε τα συναισθήματα του παιδιού
Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνετε σοβαρά υπόψη σας τα συναισθήματα του και να μη τα υποτιμάτε. Π.χ. αν το παιδί κλαίει, αντί για «Σταμάτα πια να κλαις», θα ήταν προτιμότερο να επιβεβαιώσετε την εμπειρία και τα αισθήματα του παιδιού λέγοντας, «Το ξέρω ότι σε ενοχλεί αυτό, κι εγώ το ίδιο θα ένιωθα στη θέση σου. Κάτσε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε»
Διδάξτε στα παιδιά πώς να αναγνωρίζουν τα αρχικά σημάδια του θυμού
Αναγνωρίζοντας τις αισθήσεις που συνοδεύουν το θυμό (μυϊκή ένταση, χέρια που τρέμουν, αυξημένοι παλμοί), τα παιδιά μπορούν να τον εντοπίσουν στην έναρξη του. Έτσι στα αρχικά στάδια του θυμού, είναι ευκολότερο να προσπαθήσουν να τον ελέγξουν, πριν παγιδευτούν στο φαύλο κύκλο των συναισθημάτων τους.
Μη θυμώνετε κι εσείς!
Ο ρόλος σας ως ενήλικες, είναι να παραμείνετε συγκροτημένοι, ήρεμοι, λειτουργώντας ως πρότυπα και παρέχοντας στο παιδί ένα ασφαλές περιβάλλον για να καταφέρει να χειριστεί την κατάσταση.
Κατερίνα Τσίτση,
Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος, MSc
http://www.psyxologos-thermi.gr/
