Άρθρα και Έρευνες
Από την Ψυχολόγο του Ψυχολόγος του “Θάλπος Καλαμάτας” Εύη Τσικρικού
Η περίοδος νηστείας χαρακτηρίζεται από εγκράτεια, αφού για τους πιστούς συμβολίζει μία πράξη ταπείνωσης, εξομολόγησης και βαθιάς μετάνοιας για τις αμαρτίες τους, ενώ σκοπός της είναι ο αγιασμός της ψυχής και του σώματος.
Όσοι νηστεύουν με ειλικρίνεια και όχι απλώς τυπικά, ισχυρίζονται ότι τόσο με τη Μετάληψη όσο και με την Ανάσταση, βιώνουν πράγματι μία μορφή “κάθαρσης”. Όμως, ακόμα και για εκείνους που το θρησκευτικό δόγμα δεν τους εκφράζει, η νηστεία μπορεί να τους ωφελήσει εξίσου, καθώς αποτελεί πράξη έντονης ενδοσκόπησης.
Η απομάκρυνση από τις απολαύσεις
Η νηστεία προϋποθέτει την εκούσια απομάκρυνσή μας από απολαύσεις δεδομένες και καμιά φορά ίσως υπερεκτιμημένες, όπως το γευστικό φαγητό, το αλκοόλ, τα γλυκά, το κάπνισμα και το σεξ. Με αυτόν τον τρόπο φέρνουμε τον εαυτό μας σε ένταση, η οποία αποκαλύπτει τα όρια και τις αντοχές μας, εφόσον βέβαια δεν υπάρξει κάποια υποχώρηση από μέρους μας. Στην πραγματικότητα, όσο καταφέρνουμε να διατηρούμε τα προσωπικά μας όρια αλλά και να τα επεκτείνουμε, τόσο δίνουμε χώρο στις πραγματικές μας ανάγκες και τα θέλω, με αποτέλεσμα να έρχονται στην επιφάνεια αλήθειες απογυμνωμένες από φαινομενικότητες, υλισμούς και επιπολαιότητες.
Φτάνοντας το σώμα μας στα άκρα, φέρνουμε αναγκαστικά στην ίδια θέση και τη ψυχή μας, το πνεύμα μας, ολόκληρο τον εαυτό μας και πιθανόν να ανακαλύψουμε πτυχές του που πρωτύτερα δεν γνωρίζαμε. Ταυτόχρονα, η ικανοποίηση του ότι επιβαλλόμαστε στις ορμές, τα πάθη και τον εγωισμό μας και η συνειδητή αποχή μας από συγκρουσιακές καταστάσεις, συναισθήματα θυμού κα., τονώνουν την αυτοεκτίμησή μας και βελτιώνουν την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας. Δηλαδή, βλέπουμε ξεκάθαρα ποιοι είμαστε και τι θα θέλαμε ν’ αλλάξουμε σ’ εμάς και κατ’ επέκταση στη ζωή μας.
Πολεμώντας τα πάθη μας
Παραδείγματος χάριν, ενώ συνηθίζουμε να καταπραΰνουμε τα συναισθήματα θλίψης καταναλώνοντας λιπαρά φαγητά, γλυκά ή αλκοόλ, στην περίπτωση της νηστείας αναγκαζόμαστε να έρθουμε αντιμέτωποι με αυτά τα συναισθήματα, να διερευνήσουμε τις ρίζες τους και να τα “πολεμήσουμε” αποτελεσματικά, καθώς δεν έχουμε την επιλογή της συγκάλυψης με τους παραπάνω εναλλακτικούς τρόπους.
Επιπλέον, η αποτοξίνωση της νηστείας, εκτός από την ευεξία που προσφέρει στον οργανισμό μας, ενισχύει την συγκέντρωση και την καθαρότητα της σκέψης, με αποτέλεσμα να δίνεται η ευκαιρία στον εαυτό μας να αναγνωρίζει και να θεσπίζει τα προσωπικά του θέλω, πράττοντας με υγιείς τρόπους, καθώς και να αναγνωρίζει και να αντιστέκεται στις αδυναμίες με γνώμονα την λογική.
Συνοπτικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αποστασιοποίησή μας από τις προσωπικές απολαύσεις και τον υλισμό μέσω της νηστείας, μπορεί να προσφέρει τη διαύγεια να δούμε τον πραγματικό εαυτό μας, να αξιολογήσουμε τα πράγματα “ως έχουν” και ίσως να ενισχύσουμε θετικά την ικανότητα λήψης αποφάσεων που η ζωή μας απαιτεί.
Δεν είναι τυχαίο που η νηστεία συναντάται σε όλους τους πολιτισμούς και τις θρησκείες και σχεδόν σε όλες τις κουλτούρες. Η χρησιμότητά της έγκειται στην κατανόηση του συμβολισμού της ανεξαρτήτως θρησκευτικού δόγματος ή κουλτούρας.
