Ψυχικές Διαταραχές
από την εργοθεραπεύτρια του «Θάλπος Αττικής», Βασιλική Μωραΐτη
Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένας όρος που σίγουρα έχουμε ακούσει όλοι με διαφορετικούς τρόπους, όπως «σχολική αποτυχία» ή «δυσλεξία». Είναι σημαντικό λοιπόν να διαχωρίσουμε τις δυο βασικές κατηγορίες των μαθησιακών δυσκολίων, τις: «Γενικές Μαθησιακές Δυσκολίες» ή «ΓΜΔ» και τις «Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες» ή «ΕΜΔ».
Οι Γενικές Μαθησιακές Δυσκολίες δεν αφορούν αποκλειστικά σε ένα γνωστικό αντικείμενο, αλλά σε γενικευμένες δυσκολίες στη διαδικασία της μάθησης. Μπορεί να οφείλονται στην ύπαρξη κάποιας άλλης διαταραχής ή δυσλειτουργίας όπως π.χ. αναπτυξιακές διαταραχές, σύνδρομο ΔΕΠ-Υ, αισθητηριακές δυσλειτουργίες, ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές ή σε κοινωνικούς παράγοντες όπως η ανατροφή σε δίγλωσσα περιβάλλοντα και σε φτωχά σε ερεθίσματα περιβάλλοντα.
Από την άλλη πλευρά οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες αφορούν σε παιδιά και εφήβους που ενώ έχουν καλές νοητικές ικανότητες και φοιτούν συστηματικά στο σχολείο, δυσκολεύονται στην εκπαιδευτική διαδικασία, χωρίς να συνυπάρχει κάποια συγκεκριμένη διαταραχή που να εξηγεί αυτήν την δυσκολία. Οι τρείς τύποι των ειδικών μαθησιακών δυσκολίων που συναντάμε συχνότερα σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες κατηγοριοποιήσεις είναι:
Διαταραχή της Ανάγνωσης (Δυσαναγνωσία)
Το παιδί ή ο έφηβος παρουσιάζει δυσκολία στην ανάγνωση, η οποία μπορεί να είναι αργή, χωρίς ροή και με συλλαβισμό στην ανάγνωση. Μπορεί να φαίνεται ότι διστάζει ενώ μπορεί ακόμα να παραλείπει, να προσθέτει ή να αντικαθιστά γράμματα στις λέξεις που διαβάζει. Σημαντικές εξίσου δυσκολίες παρουσιάζονται και στην κατανόηση του κειμένου.
Διαταραχή της γραπτής Έκφρασης (Δυσγραφία – Δυσορθογραφία)
Το γραπτό ενός παιδιού ή εφήβου με δυσγραφία πολλές φορές παρουσιάζεται ως αυτό που ονομάζουμε «κακογραμμένο» ή «βιαστικό» γραπτό με πολλά ορθογραφικά λάθη, απουσία σημείων στίξης ή κατάργηση των διαστημάτων.
Μαθηματική Διαταραχή (Δυσαριθμησία)
Στην περίπτωση της δυσαριθμησίας μπορεί να δούμε ότι το παιδί δυσκολεύεται στην αναγνώριση των μαθηματικών συμβόλων, την αντιγραφή αριθμών και την διεξαγωγή των βασικών πράξεων (πρόσθεση, αφαίρεση κτλ).
Και τελικά τι είναι αυτό που ονομάζουμε «δυσλεξία»;
Ο όρος «δυσλεξία» που χρησιμοποιείται ευρέως, αναφέρεται στις Διαταραχές Ανάγνωσης και Γραπτής Έκφρασης, που στις περισσότερες περιπτώσεις συνυπάρχουν. Με άλλα λόγια, «δυσλεκτικό» θεωρείται το άτομο που έχει Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία Ανάγνωσης και Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία Γραπτής Έκφρασης.
Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς και ως εκπαιδευτικοί;
Αν υποψιαστούμε πως το παιδί ή ο έφηβος αντιμετωπίζει δυσκολίες στην ανάγνωση, την γραφή και την κατανόηση, είναι σημαντικό να ζητήσουμε την βοήθεια ενός ειδικού είτε στα πλαίσια του σχολείου, είτε σε κάποιο κέντρο αξιολόγησης για να γίνει μια πρώτη εκτίμηση των δυσκολιών του παιδιού και να γίνουν εφόσον απαιτείται, οι απαραίτητες παρεμβάσεις. Σε κάθε περίπτωση η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των σημαδιών ήδη από τα πρώτα χρόνια του σχολείου, θα προσφέρει σίγουρα μια καλή πρόγνωση για το μέλλον για τα υπόλοιπα χρόνια φοίτησης του στο σχολικό περιβάλλον.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Bonti, E., Kouimtzi, E. M., Bampalou, C. E., Kyritsis, Z., Karageorgiou, I., Bozas, A. A., Sofologi, M., Karakasi, V., & Theofilidis, A. (2020). Similarities and differences in psycho-educational assessments of adolescents with Specific Language Impairments and Specific Learning Disabilities: A challenging differential diagnosis, Psychiatriki, 31(3), 236- 247. PMID: 33099464 DOI: 10.22365/jpsych.2020.313.236.
Φλωράτου Μ.Μ. (1992), «Μαθησιακές Δυσκολίες και όχι Τεμπελιά. Ανάγνωση – Γραφή – Ορθογραφία. Διδακτικά Προγράμματα για Αντιμετώπιση στο Σχολείο και στο Σπίτι», Αθήνα, Εκδ. Οδυσσέας.
Photo by Towfiqu barbhuiya on Unsplash
