Ψυχικές Διαταραχές
Η Δραματοθεραπεία ανήκει στις ψυχοδυναμικές θεραπείες και χρησιμοποιείται με στόχο την αποκατάσταση και διασφάλιση της ψυχικής υγείας του ατόμου. Οι ρίζες της Δραματοθεραπείας βρίσκονται στον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό, όπου το θέατρο χρησιμοποιείτο ως θεραπευτικό μέσο. Στα αρχαιοελληνικά ευρήματα περιοχών, όπως η Επίδαυρος, δίπλα στο αρχαίο θέατρο βρίσκεται το Ασκληπιείο, το οποίο μαρτυρά τη συνδυαστική χρήση θεραπείας και τέχνης στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Από τα είδη του δράματος σημαντικότερη για τη δραματοθεραπεία ήτανε η Τραγωδία. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, σκοπός της τραγωδίας είναι η «κάθαρση», η αποκάλυψη των βαθύτερων συναισθημάτων για να εξυγιανθούν και να αποκατασταθούν οι ψυχές των θεατών από όσα είχαν δει κατά τη διάρκεια της παράστασης.
Η εμφάνιση της Δραματοθεραπείας έγινε για πρώτη φορά στην Αγγλία κατά τις δεκαετίες ’40 έως ’50, ως αποτέλεσμα των ιδεών περί εξανθρωπισμού της ψυχικής θεραπείας. Η θεραπεία μέσω δράματος υιοθετήθηκε αργότερα από την Ψυχιατρική και τα ειδικά σχολεία με μεγάλη επιτυχία. Η Δραματοθεραπεία είναι ένας συνδυασμός γνώσεων και εμπειριών από τις ανθρωπιστικές επιστήμες και την τέχνη. Ο συνδυασμός αυτός θεωρήθηκε απαραίτητος για να διευκολύνει τον ειδικό προκειμένου να κατανοήσει και να βοηθήσει στο δράμα της ψυχής (Ευδοκίμου- Παπαγεωργίου, 1999).
Στα πλαίσια της δραματοθεραπευτικής διαδικασίας γίνεται χρήση εργαλείων όπως η σωματική έκφραση, η φωνή, η κίνηση, η μουσική, ο χορός, η ζωγραφική, τα εικαστικά μέσα, το θεατρικό παιχνίδι, το παιχνίδι ρόλων, οι αυτοσχεδιασμοί, η αφήγηση της ιστορίας, τα θεατρικά κείμενα, οι μύθοι και οι προσωπικές ιστορίες, το κουκλοθέατρο, η κατασκευή- εμψύχωση μάσκας. Με τα παραπάνω εργαλεία δίνεται η δυνατότητα στον άνθρωπο να πειραματιστεί, να εκφράσει ελεύθερα ιδέες και συναισθήματα, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην προσωπική του ανάπτυξη και εξέλιξη. Αφορά στο όλον της ανθρώπινης ύπαρξης: Σώμα- Ψυχή- Πνεύμα. Πρόκειται για μία ολοκληρωμένη ψυχοθεραπεία μακράς ή βραχείας διάρκειας, η οποία θεωρείται ικανή να θεραπεύσει αποτελεσματικά τα προβλήματα του θεραπευομένου.
Η Δραματοθεραπεία σύμφωνα με τη Landy (1994,1996) δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να ανακαλύψουν όχι μόνο τους σημαντικότερους ρόλους που υιοθετούν στην καθημερινή τους ζωή, αλλά και τους υπo-ρόλους που καθορίζουν τις καθημερινές τους συμπεριφορές, στοχεύοντας έτσι στην ανάπτυξη ενός υγιούς συστήματος ρόλων. Η Δραματοθεραπεία εφαρμόζεται τόσο σε πραγματικό όσο και σε συμβολικό επίπεδο. Το μεταφυσικό και συμβολικό επίπεδο ξεπερνά τη λογική. Πολλά συναισθήματα δε μπορούν να εκφραστούν με λόγια, ενώ μέσω της Δραματοθεραπείας παίρνουν μορφή και είναι δυνατό να διατυπωθούν λεκτικά. Οι συμβολισμοί της προσφέρουν στο άτομο τη δυνατότητα να ανακαλύψει άγνωστες πτυχές του εαυτού του και να έρθει σε επαφή με άλλους ανθρώπους.
Η Δραματοθεραπεία εφαρμόζεται σε ποικίλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς υγείας και απευθύνεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες που έχουν ανάγκη να συναντήσουν τα πραγματικά τους συναισθήματα και να τα εκφράσουν με δημιουργικό τρόπο αποκτώντας έτσι αυτογνωσία και αυτοεκτίμηση. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε παιδιά και εφήβους στην καταπολέμηση προβλημάτων όπως οι μαθησιακές δυσκολίες, οι αγχώδεις διαταραχές, οι κοινωνικές δυσκολίες, οι διαταραχές της ανάπτυξης (αυτισμός, σύνδρομο Asperger, νοητική υστέρηση), οι συναισθηματικές δυσκολίες και τα προβλήματα συμπεριφοράς (επιθετικότητα, κοινωνική απομόνωση, παραβατικότητα) κ.α. Επίσης, απευθύνεται σε ενήλικες που έχουν είτε την ανάγκη να ανακαλύψουν τον εαυτό τους μέσω της έκφρασης δημιουργικότητας (προσωπική ανάπτυξη), είτε αντιμετωπίζουν προσωπικές ανησυχίες. Επιπλέον, έχει αποδεχτεί χρήσιμη σε ζευγάρια που τους απασχολούν διάφορες συγκρούσεις.
Επομένως, η Δραματοθεραπεία στις μέρες μας αποτελεί μία από τις πιο ενδιαφέρουσες και αναπτυσσόμενες θεραπείες. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να αναπτυχθούν κατάλληλες δομές και προγράμματα έτσι ώστε να αξιοποιηθούν καλύτερα αυτές οι όχι τόσο συμβατικές μορφές θεραπείας, καθώς όλο και περισσότερα ευρήματα καταδεικνύουν τη χρησιμότητα και την αποτελεσματικότητά τους.
Βιβλιογραφία:
- Ευδοκίμου- Παπαγεωργίου, Ρ. (1999). Δραματοθεραπεία – Μουσικοθεραπεία. Η Επέμβαση της Τέχνης στην Ψυχοθεραπεία, Θεωρία- Ασκήσεις- Εφαρμογές. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
- www.aeon-dramatherapy.gr
- www.dramatherapy.gr
- www.edpe.gr
